Pırlantanın 4C’si – Clarity

Clarity:

Berraklık, elmasın oluşumu esnasında içinde ya da yüzeyinde bulunan izleri veya daha sonra oluşan hasarları ifade eder. Elmasın kristalleşme sürecinde oluşan izlerle her biri birbirinden farklı olur, buna doğanın parmak izi denilmektedir. İzlerin adedi, boyutu ve konumu berraklık sınıfını belirlemektedir.

Pırlantada karşılaşacağımız iz ve kusurlar şunlardır;

INCLUSIONS(KAPANIMLAR)                                

• Bruise (Darbe Çürüğü)          
• Cavity (Kopuk)                                 
• Chip (Yonga)
• Cleavage (Yarık)
• Cloud (Bulut)
• Crystal (Kristal)
• Feather (Tüy)
• Grain Center
• Indented Natural (İç Natürel)
• Internal Graining (İç Büyüme Çizgisi)
• Knot (Elmas İç Kristali)
• Laser Drill-hole (Lazer Delikleri)
• Needle (İğnemsi İz)
• Pinpoint (İğne Ucu)
• Twinning Wisp

BLEMISHES(KUSURLAR)

• Abrasions (Yüzey Hasarları)
• Natural (Natürel Faset)
• Natural confined to girdle
• Nick
• Pit
• Polish Lines (Cila Çizgileri)
• Burn Mark (Yanık İzi)
• Scratch (Çizik)
• Surface Graining (Dış Büyüme Çizgi)
• Extra Facet (Ekstra Faset)
• Metalwork
• Bearded Girdle (Sakallı Kemer)

BERRAKLIK SINIFLARI

GIA (Gemological Institute Of America) gibi 
Amerikan merkezli kuruluşlarda kullanılan terimler;

FL – IF – VVS (1-2) – VS (1-2) – SI (1-2) – I (1-2-3)

CIBJO (Comite International de Bijouterie Joaillerie, et Orfevre) gibi
 Avrupa merkezli kuruluşlarda kullanılan terimler;

LC – VVS (1-2) – VS (1-2) – SI (1-2) – P (1-2-3)

Pırlanta, izlerin konum, boyut ve miktarına göre berraklık sınıflarına ayrılmaktadır. Berraklık, 4C kuralı içinde en çok tecrübe isteyen konudur. Taşın kesimi, rengi ve kıratı için belli bir standardı varken berraklıkta yorum farklılıkları görülür. İki farklı uzman farklı görüşlerde bulunabilir, bunlar arasında bir kademe fark oynayabilir. Bu gibi durumlar, uluslararası laboratuvarlarda da görülmektedir, birkaç uzman inceler ve çoğunluğun dediği kabul edilir.

Pırlantanın berraklık sınıfını belirlemek için, taşın içini rahatça görebildiğimiz bir ışıkta 10 kat büyüten(10x zoom) luplarla taşın tacına bakmalıyız. Taşın yüzeyinden yansıyan spot ışıkları taşın içini görmemizde yeterli değildir. 10 kattan fazla büyüten luplar da mevcuttur ancak bunlar berraklık incelemesinde kullanılmaz. İnceleme kriterleri 10 kat büyüten luplara göre belirlenmiştir. 

Daha fazla büyüten luplarla bakıldığında içindeki izler göze daha büyük geleceğinden berraklık konusunda daha alt sınıfta zannedilebilir. Taşa tacından bakılmasının mantığı ise pırıltının taçtan olması, o ışıltı arasında izlerin görülme derecesine göre sınıflandırılmasından dolayıdır. Taşa külahtan bakıldığında ışık oyunlarından uzak olduğu için aynanın içinden bakmak gibi olur ve olduğundan daha kötü görünebilir.

Berraklık Sınıflarını Tanımlayalım

LC(Loupe Clean) – Lup Temizi:

10 kat büyüten lupla bakıldığında içinde ufakta olsa bir izle karşılaşılmayacak kadar temiz taşların olduğu sınıftır. Adı lupla bakıldığında tertemiz göründüğünden "lup temizidir". Avrupa merkezli kuruluşlar tarafından kullanılan terimdir, berraklığın en üst sınıfıdır.

FL(Flawless) – Kusursuz:

Lup temizi ile aynı sınıftır, Amerikan merkezli kuruluşlar tarafından kullanılan terimdir.

IF(Internally Flawless) – İçi Kusursuz:

10 kat büyüten lupla bakıldığında hiçbir şey görülmez. Bu sınıfı Kusursuz (FL) den ayıran ise mikroskopla bakıldığında taşın içinde bir şey görülememesi sadece yüzeyinde dış kusurlar olmasıdır.

VVS(Very Very Slightly Included) – Çok Çok Hafif İzli:

Bu sınıfa ait olan taşları 10 kat büyüten luplarla incelediğimizde izlerin varlığını anlık olarak görebileceğiz ve kesinleştiremeyeceğiz. Mikroskop altında inceleme yapılmadan bir taşın VVS sınıfında olduğu söylenemez. VVS içinde 1 ve 2 olmak üzere ayrılır. 1 numara bir üst sınıfa yakın berraklıkta olana, 2 numara alt sınıfa yakın olana verilir.

VS(Very Slightly Included) – Çok Hafif İzli:

VS taşlar, 10 kat büyüten luplarla bakıldığında ya göze küçük gelecek boyutta izler bulunduracak ya da taşa ilk bakışta görünmeyen uzun ve dikkatli inceleme sonucunda fark edilecek izler olacaktır. Bu sınıfı VVS ten ayıran, lupta şüpheye yer bırakmadan tespit edilebilmesidir. Ticareti sıkça yapılan taşların temiz sınıfıdır. Bu da aynı şekilde ikiye ayrılır.

SI(Slightly Included) – Hafif İzli:

Bu sınıfta olan taşlara ise lupla baktığımızda çok rahat bir şekilde içindeki izleri görmemiz gerekir. Piyasada ticareti yapılan taşların orta sınıfıdır. Aynı şekilde içinde 1 ve 2 olacak şekilde ayrılır. Bildiğimiz üzere berraklık konusunda yorum farklılıkları olmaktadır. En sık karşılaşılan SI 2 ile I 1 arasındaki görüş farklılıklarıdır ve ciddi bir fiyat farkı olduğu için de SI 3 diye bir geçiş sınıfı oluşturulmuştur. 

Bunu EGL(European Gemological Laboratory) gibi sayılı laboratuvarlarda ve dünyaca kabul gören RAPAPORT fiyat listesinde görebilmekteyiz.

I(Included) / P(Pique) – İzli:

Kabaca tanımı, lup kullanmaya gerek kalmadan çıplak gözle bile görülecek izler bulundurmalarıdır. Amerikan merkezli kuruluşlarda I (included), Avrupa merkezli kuruluşlardaysa P(pique) diye adlandırılır. Bu sınıf içinde üçe ayrılır.

Kabaca tanımlamaları yaptık ancak başta dediğimiz gibi bu husus farklı yorumlara açıktır. Her bir elmasın içi birbirinden farklı olduğu için ayrı ayrı yorum gerektirir. Kabaca tanımların nasıl esnediğinden bahsedelim. Çıplak gözle içindeki izi görebiliyorsak taşı pique sınıfına dahil ediyoruz dedik ama bu aslında taşın boyutuyla alakalıdır. 0.10 ct bir taşın değil içindeki izi çıplak gözle görebilmek fasetlerini bile ayırt etmek mümkün değildir, o yüzden de onu pique sınıfına dahil edecek izleri de çıplak gözle göremeyiz. 

Aynı şekilde 3.00 ct bir taşın ise bu sefer bütün fasetleri bir bir görülebilirken onu SI sınıfına dahil edecek bir iz rahatça çıplak gözle görülebilir. Yani bizim için önemli olan aslında taşın ne kadarı temiz ne kadarı dolu onu belirlemek. Taşlar büyüdükçe onu pique sınıfına düşürebilecek izin de haliyle büyümesi gerekmektedir.

Pırlanta eğitimlerimize katılmak için başvuru formundan veya egitim@sinapirlanta.com mail adresinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.